Geeuwen is besmettelijker dan verkoudheid. Trouwens, heb je al geeuw? Dan bent u in goed gezelschap. We geeuwen, worden 's ochtends wakker, geeuwen en gaan' s avonds naar bed. We gapen veel als we tv kijken en in de klas zitten. We gapen zelfs als we joggen in het park.

Interessant feit: sommige dieren, zoals apen en leeuwen, gapen wanneer ze honger hebben.

Wie anders dan mensen gaapt?

Mensen zijn niet de enige wezens op aarde die geeuwen. Veel andere dieren (van de leeuw tot de vis) hebben vaak de neiging om hun kaken te openen in een zoete geeuw. Als we een gapende man zien, denken we dat hij moe of verveeld is. Maar pas op als de Siamese vechtende vis gaapt! Het mannetje begint te geeuwen als hij een buitenlands mannetje op zijn grondgebied ziet. Een paar geeuwen volgen, één op de tien minuten. Dan valt de vis een andere vis aan en breekt de strijd uit. Sommige dieren, zoals apen en leeuwen, gapen als ze honger hebben.

Waarom geeuwen mensen?

Een veel voorkomende verklaring is dat we geeuwen om meer zuurstof in te ademen, bijvoorbeeld in een benauwde kamer. Maar psycholoog Robert Provine, die geeuwen bestudeert, beweert dat dit niet waar is. Mensen die pure zuurstof inademen, geeuwen niet minder dan degenen die gewone lucht inademen. Provine zegt dat niemand precies weet waarom mensen geeuwen en waarom geeuwen zo besmettelijk is. Maar hij probeert erachter te komen.

Jarenlang heeft Provine geeuwexperimenten uitgevoerd aan de Universiteit van Maryland. In een van de experimenten zat het onderwerp in een rustige kamer en dacht aan geeuwen. Toen hij de behoefte voelde om te geeuwen, drukte hij op de knop. Toen de geeuw ophield, drukte hij opnieuw op de knop.

Provine ontdekte dat de gemiddelde duur van een geeuw zes seconden is. Een van de onderwerpen, geconcentreerd, geeuwde 76 keer gedurende een half uur. Vervolgens filmde Provine zichzelf op videoband - geeuwend en glimlachend. Tijdens de demonstratie van deze videocassette aan de proefpersonen glimlachte slechts één op de vijf toeschouwers als reactie op Provine, maar de helft van de toeschouwers geeuwde om te geeuwen. Conclusie: geeuwen is veel besmettelijker dan een vriendelijke instelling.

Waarom geeuwen?

Als we geeuwen, gooit het hoofd terug, valt de onderkaak naar beneden, knipperen de ogen en fronsen de wenkbrauwen. Provine benadrukt dat strekken we meestal tegelijkertijd geeuwen, dus misschien is geeuwen een soort strekken voor de spieren van het hoofd en de nek. Maar geeuwen veroorzaakt bovendien een vertraging in het zuurstoftransport van bloed in de hersenen.

Geeuwen kan ons dus zowel wakker maken als kalmeren. Kijk eens naar jezelf, adviseert Provine, en je zult beseffen dat geeuwen niet alleen een diepe adem is. Als je je lippen samenknijpt wanneer een geeuw begint en probeert door je neus te ademen, zorg er dan voor dat dit absoluut onmogelijk is. Als geeuwen slechts een diepe ademhaling was, dan zou je tijdens het geeuwen met evenveel succes je neus kunnen ademen.

Waarom is geeuwen besmettelijk?

Provine gelooft dat geeuwen zo besmettelijk is dat misschien de hersenen zijn geprogrammeerd om met geeuwen te reageren op een geeuwend gezicht. Toen de voorouders van moderne mensen in kuddes woonden, was geeuwen misschien een middel om het gedrag van leden van de kudde te synchroniseren. Geeuwen, van persoon tot persoon overgedragen, kunnen een signaal zijn: het is tijd om te slapen of het is tijd om te jagen!