Vissen in een grote kudde zijn erg gevoelig, waardoor ze direct kunnen ontsnappen aan een naderend roofdier. Waarom is dit zo, onlangs ontdekt door Amerikaanse wetenschappers.
Vissen verzamelen zich in tal van scholen. Dit is een van de vormen van bescherming: het stelt hen in staat om te reageren op de nadering van een roofdier en zichzelf tijdig te verdedigen. Maar zo'n strategie is niet effectief tegen walvissen van 15 meter. Hij komt plotseling in de buurt van een school met kleine vissen en kan het grootste deel van de kolonie inslikken.
Het lijkt op het eerste gezicht ongelooflijk. Kleine ansjovisvissen hebben immers al tientallen miljoenen jaren deze vorm van bescherming ontwikkeld. Kenmerken van de jachtstrategie van walvissen en het gedrag van ansjovis werden bestudeerd door de bioloog J. Goldbogen en zijn collega's van de Stanford University in Californië, VS.
Dit 'abnormale' gedrag van kleine vissen is een mysterie. Al jaren proberen biologen dit fenomeen te ontrafelen. Moderne wetenschappers zijn van mening dat walvissen het gedrag van vissen kunnen raden. In slechts een paar miljoen jaar leerden ze een zeldzame in de natuurlijke verhouding tussen de grootte van het roofdier en de prooi te gebruiken. Onderzoeksresultaten worden gepubliceerd in de wetenschappelijke publicatie PNAS.
Biologen experimenteerden met enkele zeeslaven. Ze demonstreerden het beeld van een dichtbij roofdier. Hiervoor zijn kunstmatig volumetrische donkere vlekken van de juiste maat gemaakt.Vervolgens volgden wetenschappers het gedrag van kleine vissen. De verkregen gegevens zijn gebruikt voor elektronische modellering van het gedrag van een groep vissen bij het naderen van grote natuurlijke vijanden.
Het bleek dat kleine vissen effectief reageerden op een verandering in de kunstmatige plek, kenmerkend voor een naderend roofdier dat niet zo groot is als een bultrug. De meest effectieve collectieve bescherming tegen een zeeleeuw. Ter bescherming tegen roofdieren van deze omvang is het gedrag van ansjovis het meest aangepast. En als ze de middelgrote roofdieren zien, vluchten ze er in alle richtingen voor weg.
Tijdens het modelleren van de bultrugaanval was de groei van de kunstmatig gevormde figuur erg traag. En deze langzame toename maakte de ansjovis zwak. Daarom renden ze niet weg voordat de mond van een grote walvis voor hen was geopend.
Hetzelfde gedrag werd waargenomen in het wild. Een team van biologen observeerde het gedrag van scholen vissen nabij de kust van Zuid-Californië. Onder natuurlijke omstandigheden merkte de vis de langzaam naderende walvis niet op, wat hem lange tijd als een klein plekje leek. Ze begonnen bang te worden en renden pas weg toen de enorme walvis dicht bij de vis kwam en zijn grote bek opende. Omdat het te laat was om weg te rennen van het roofdier, slaagde hij erin om tweederde van alle vissen op school in te slikken.
