Als je je niet verdiept in de essentie van het fenomeen, dan kunnen we zeggen dat de verduistering een tijdelijke verdwijning is van de horizon van de zon of de maan. Hoe gebeurde dit?
Zonsverduistering
De maan, die tussen de aarde en de zon passeert, blokkeert bijvoorbeeld de zon geheel of gedeeltelijk voor de aardwaarnemer. Dit is een zonsverduistering. Of de maan, die zijn weg rond de aarde baant, valt in zo'n positie dat de aarde verschijnt op een rechte lijn die de maan en de zon verbindt.
Maansverduistering
De schaduw van de aarde valt op de maan en verdwijnt van de horizon. Dit is een maansverduistering. Verduisteringen vinden plaats omdat hemellichamen voortdurend van locatie veranderen. De aarde draait om de zon en de maan om de aarde. Beide processen vinden gelijktijdig plaats. Als de maan, de aarde en de zon een paar minuten op dezelfde lijn staan, begint een zonsverduistering. Een totale zonsverduistering is een zeer zeldzame en dramatische gebeurtenis.
Tijdens een totale zonsverduistering lijkt het erop dat een enorm monster de zon stukje bij beetje verslindt. Als de zon verdwijnt, wordt de lucht donker en zijn sterren zichtbaar aan de hemel. De lucht koelt snel af. Al snel blijft er niets meer over van de zon dan een dunne lichtgevende ring, alsof hij aan de hemel hangt, zien we een deel van de vlammende zonnecorona.
Interessant feit: tijdens een totale zonsverduistering daalt de luchttemperatuur, wordt de lucht donkerder en verschijnen er sterren op.
Wat gebeurt er tijdens een zonsverduistering
Oude Chinese kunstenaars schilderden een zonsverduistering af in de vorm van een draak die de zon verslindt. Na een paar minuten komt de zon zelfs uit de "schuilplaats" en verandert de nacht weer in een heldere dag. Deze draak is de maan die tussen de aarde en de zon is gepasseerd. Om eindelijk te begrijpen wat er tijdens een zonsverduistering gebeurt, doe je een eenvoudig experiment. Zet de bureaulamp aan en kijk ernaar.
Neem nu een stuk karton en rij het langzaam voor je ogen zodat het karton aan het einde van de beweging tussen je ogen en de lamp zit. Het moment waarop het karton de lamp voor je ogen sluit en overeenkomt met het moment waarop de zonsverduistering begint. Het karton is ver van de lamp verwijderd, maar wanneer het voor je ogen verschijnt, sluit het het lamplicht van je af. Als je het karton verder beweegt, gaat de lamp weer open voor je ogen.
Totale en gedeeltelijke zonsverduistering
Hetzelfde kan gezegd worden van de maan. Je ziet een zonsverduistering wanneer de maan, die de hemel overdag kruist, zich tussen de zon en het verlichte oppervlak van de aarde bevindt en het licht van de zon ervan afsluit. Als de maan slechts een deel van de zon blokkeert, treedt er een gedeeltelijke zonsverduistering op.
Een deel van het zonnevlak wordt verduisterd door de maan en de schemering valt enkele minuten in. Maar als de maan precies tussen de aarde en de zon passeert, treedt er een totale zonsverduistering op. De maan verduistert de schijf van de zon volledig. Totale verduisteringen zijn zeer zeldzaam. Meestal passeert de baan van de maan boven of onder de zon.
Vanwege deze fluctuaties verschijnt de maan slechts één keer in de twee of twee jaar op een denkbeeldige lijn die de aarde en de zon met elkaar verbindt. Om een totale zonsverduistering waar te nemen, moet je op het juiste moment op de juiste plaats zijn. Als u op één plaats zit en geen activiteit vertoont, kunt u misschien eens in de twee jaar een onvolledige zonsverduistering waarnemen. Je kunt honderden jaren wachten op een totale zonsverduistering.
De gelukkigen in Nova Scotia zagen een totale zonsverduistering in 1970 en vervolgens in 1972. Maar bijvoorbeeld in Londen was de laatste zonsverduistering in 1715 en de volgende zal pas na 2700 plaatsvinden. De inwoners van Londen zullen dus even moeten wachten. Maar als je specifiek op verduisteringen jaagt, dan kunnen totale verduisteringen vrij vaak worden waargenomen
Op 22 juli 1990 vond in Finland een totale zonsverduistering plaats. Op de stranden van de Hawaiiaanse eilanden werd op 11 juli 1991 een totale zonsverduistering waargenomen. Op 30 juni 1992 was er een totale zonsverduistering te zien vanaf schepen die de Zuid-Atlantische Oceaan overstaken. Op 3 november 1994 zal er een totale zonsverduistering plaatsvinden in Chili of Brazilië.
Een totale zonsverduistering, zichtbaar vanuit de Verenigde Staten, vond plaats op 26 februari 1979. De schrijfster Annie Dillard beschreef deze gebeurtenis in het verhaal 'Total Eclipse'. Dat was 's ochtends. Veel mensen verzamelden zich op de heuvels in een buitenwijk van Washington. 'Toen de zonsverduistering begon', schrijft Dillard, 'veranderde het blauw van de lucht in indigo. De bergen aan de horizon werden rood, het gras op de heuvels werd zilver. ' Eindelijk overspoelde de zwarte omslag de zon.Er hing een kleine witte hoepel in de zwartgeblakerde lucht. 'Voordat de zon volledig was verdwenen', vervolgt Dillard, 'gebeurde er iets onverwachts. Een muur van donkere schaduw liep over de aarde en mensen die de zonsverduistering met hoge snelheid observeerden. Hier overspoelde een schaduw de vallei, nu stortte het in duisternis. Het was een monsterlijke, snelle schaduw van de maan.
Waarom zijn zonsverduisteringen mogelijk?
De diameter van de maan is slechts 1/400 van de diameter van de zon, maar het is zo dichter bij de aarde dan de zon dat hun diameters ongeveer gelijk worden. Dit opmerkelijke toeval maakt totale zonsverduisteringen mogelijk wanneer de contour van de maan volledig samenvalt met de contour van de zon.
Toen de zon weer aan de hemel begon te verschijnen, flitste de muur opnieuw, deze keer ging de muur van de schaduw weg. Het vloog langs onze heuvel en snelde met een onbegrijpelijke snelheid naar het oosten en verdween in een oogwenk achter de horizon. Ze heeft ons in verwarring gebracht, gewoon vernietigd en verdwenen. ' Een muur van schaduw die met een snelheid van 1600 kilometer per uur vloog, zorgde ervoor dat veel toeschouwers het uitschreeuwden.